Dobór roślin na plac zabaw

Przebywanie na świeżym powietrzu w otoczeniu zieleni jest niezbędnym elementem życia codziennego każdego z nas. Dlatego tak ważną rolę odgrywa umiejętnie skomponowana zieleń miejska z której korzystamy na co dzień. Szczególnie istotny jest dobór roślin na plac zabaw z którego korzystają najmłodsi. Zestawienie roślin powinno być przemyślane oraz uwzgledniające szereg istotnych czynników.

Roślinność na placach zabaw nie tylko pełni funkcję estetyczną ale również tworzy sprzyjający mikroklimat. Place zabaw najczęściej są usytuowane w bliskiej odległości od tras ruchu, zatem dobrze skomponowana roślinność chroni przed zanieczyszczeniami w postaci kurzy i spalin.

Ważne aby podczas projektowania placu zabaw pamiętać o odpowiednim zacienieniu terenu wykorzystując do tego odpowiednie gatunki drzew, tj. o szerokiej i wysoko osadzonej koronie oraz gładkiej korze uniemożliwiającej ewentualne wspinanie się dzieciom. Polecanymi gatunkami drzew na place zabaw są np.:

• Kasztanowiec czerwony (Aesculus x carnea)
• Głóg dwuszyjkowy (Crataegus laevigata)
• Jarząb pospolity (Sorbus aucuparia) wraz z odmianami
• Klon pospolity (Acer platanoides) i jego odmiany

Naturalną formą ogrodzenia są żywopłoty, które uwidaczniają granice placu zabaw porządkują i rozdzielają przestrzeń. Należy skupić się na gatunkach które można bezproblemowo formować tak aby ostateczna wysokość żywopłotu nie ograniczała widoczności. Najczęściej wykorzystywane krzewy to:

• Tawuła (Spiraea sp.)
• Dereń biały (Cornus alba)
• Pęcherznica kalinolistna (Physocarpus opulifolius)

Należy unikać roślin u których występują ciernie, kolce oraz trujące kwiaty i owoce. Zabronione są nasadzenia takich roślin jak: berberys, ognik, rokitnik pospolity, oliwnik wąskolistny, śliwa ałycza, śliwa tarnina, ligustr pospolity, śnieguliczka biała, cis.

Zieleń zatem podnosi walory estetyczne, chroni przed zanieczyszczeniami, jest schronieniem i kryjówką podczas zabaw dzieci. Ponadto może również pełnić funkcję edukacyjną. Warto aby dzieci od najmłodszych lat poznawały rośliny – ich zapach, wygląd, zmieniającą się kolorystykę. Dlatego przy projektowaniu kompozycji roślinnych warto uwzględnić również:

• Rośliny pachnące: fiołki, macierzanki, sosny, jaśminowce, lilaki, lawenda, budleja Dawida
• Rośliny oddziałujące na zmysł dotyku: powojnik Tangucki (puszyste kwiatostany w okresie jesiennym), czyściec wełnisty (liście pokryte miękkim, srebrzystym kutnerem), heliotrop (szorstko owłosione liście), rośliny iglaste tj. sosny i jałowce o miękkich igłach.
• Rośliny o barwnych kwiatach/liściach/pędach: pęcherznica (w odmianie ‘Luteus’-liście żółtozielone; ‘Diabolo’- liście ciemnoczerwonowiśniowe), dereń świdwa (ciemnoczerwone pędy i gałęzie), jarząb pospolity (koralowe owoce), brzoza (w odmianie ‘Doorenbos’ – o śnieżnobiałej korze) platan klonolistny (kora odpada dużymi płatami, co daje wielokolorowy pień – szary, brązowy i beżowy), kasztanowiec krwisty (czerwono-różowe kwiatostany)
• Rośliny kwitnące: forsycja pośrednia (termin kwitnienia III-IV), migdałek trójklapowy (termin kwitnienia IV-V), budleja Dawida (termin kwitnienia VI-X), żylistek różowy (termin kwitnienia V/VI), lilaki (termin kwitnienia IV/V-V/VI), jaśmin (termin kwitnienia VI), tawuła wczesna (termin kwitnienia IV/V)

Popularne staje się również zakładanie ogrodów warzywno-ziołowych, najczęściej na placach zabaw przy przedszkolach i szkołach podstawowych, gdzie dzieci od najmłodszych lat poznają warzywa, zioła wykorzystywane w domu do przygotowania posiłków. Warto aby w takim ogrodzie znalazły się:

• Warzywa: cebula ,groch, jarmuż, marchew, ogórek, rzodkiew, sałata, szczypior, pietruszka.
• Zioła: rozmaryn; tymianek; szałwia (odmiana o zapachu brzoskwiniowym – ‘Icing Sugar’, ananasowym – Salvia elegans); melisa; lebiodka (oregano); majeranek; mięta (odmiana cytrynowa – Mentha x pierita var. citrata)

Literatura: Szadkowska E. 2013. Rośliny na terenach placów zabaw. Administrator nr 2/2013 Rekreacja na osiedlu wydanie specjalne; Kosmala M. 2008. Jak stworzyć bezpieczne miejsce zabaw dziecięcych. Poradnik. Wyd. Miasto Stołeczne Warszawa